Marsroute PMSE-video (ENG/OB) versie 25/09/2019

Dit document heeft als doel een overzicht te geven van de frequentiebanden die voor PMSE-video gebruikt worden en voor zover mogelijk de in de toekomst verwachte beschikbaarheid te schetsen.

2010-2025 MHz Deze band is sinds 2016 Europees geharmoniseerd en primair beschikbaar voor PMSE-video.

2025-2070 MHz (niet conform NFP) Deze band is aangewezen voor Defensie. Medegebruik met PMSE-video is conform NFP niet mogelijk. De band wordt in de praktijk echter regelmatig gedeeld met PMSE-video.

2070-2110 MHz Deze band is aangewezen voor Defensie. Medegebruik door PMSE-video is beperkt mogelijk (zie hieronder). In de afgelopen 2 jaar is er geen toename in het gebruik door Defensie geweest. Dit wordt echter wel in de komende jaren verwacht. Medegebruik blijft de komende jaren mogelijk.

2245-2300 MHz Deze band is aangewezen voor Defensie. Medegebruik door PMSE-video is beperkt mogelijk (zie hieronder). In de komende jaren zal het gebruik door Defensie intensiveren, mede door de inzet van nieuw materieel naast het bestaande. Hierdoor zal er minder medegebruik met PMSE-video mogelijk zijn. De verwachting is echter dat medegebruik in de komende jaren mogelijk blijft door met name het lokale en tijdelijke karakter van het gebruik door Defensie.

2300-2400 MHz Deze band is aangewezen voor Defensie. PMSE is primaire gebruiker naast Defensie en Veiligheid en Justitie. Radioamateurs zijn secundaire gebruikers. In deze band vindt relatief veel PMSE-videogebruik plaats. Defensie maakt nog niet vaak gebruik van de band en het gebruik dat er is, is op lokaal niveau. Defensie verwacht dat zij het gebruik in de komende jaren gaat intensiveren. Medegebruik blijft de komende jaren mogelijk. Op deze band is nu het LSA-boekingssysteem voor vergunningshouders van toepassing.

CEPT werkt aan het identificeren van 10 MHz bandbreedte t.b.v. toekomstige RMR (Railroad Mobile Communication). In dit kader heeft CEPT in mei 2019 een onderzoek gehouden onder de lidstaten m.b.t. de band 2290-2400 MHz. Nederland heeft gezien de verwachtingen t.a.v. de toename van het huidige gebruik in deze band in haar reactie aangegeven geen mogelijkheden te zien voor RMR.

De EC onderzoekt sinds een aantal jaren deze band in verband met het uitbreiden van spectrum t.b.v. mobiel breedband. Er zijn in dit kader in CEPT-verband verschillende studies uitgevoerd naar de compatibiliteit tussen IMT en het huidige gebruik en de mogelijke coördinatie daarvan: CEPT report 55: Technical conditions for wireless broadband usage of the 2300 – 2400 MHz frequency band; CEPT report 56: Technological and regulatory options facilitating sharing between Wireless broadband applications (WBB) and the relevant incumbent service/application in the 2,3 GHz band; CEPT report 58: Technical sharing solutions between Wireless broadband applications (WBB) and PMSE in the band. ECC/DEC/(14)02: Harmonised technical and regulatory conditions for the use of the band 2300 – 2400 MHz for MFCN; ECC/REC/(14)04: Cross-border coordination for MFCN and between MFCN and other systems in the frequency band 2300 – 2400 MHz.

Een groot aantal landen vraagt om flexibele harmonisatie afhankelijk van de nationale behoefte. In Nederland is deze band van groot belang voor mobiele PMSE-videoverbindingen. De EC heeft een definitief besluit uitgesteld om meer overleg te kunnen voeren en onderzoek te doen.

Het toepassen van het LSA-concept lijkt de beste optie om medegebruik van mobiel breedband naast het bestaande gebruik in de band te faciliteren.

3410-3800 MHz De band 3410-3600 MHz is aangewezen voor Defensie. De banden worden ingezet voor satellietverbindingen (ruimte naar aarde), radioplaatsbepaling en mobiele communicatie. In beide banden is PMSE-video op NIB-basis mogelijk. De bestemming van deze banden wordt in 2022 en 2026 gewijzigd i.v.m. 5G. Zie hiervoor de consultatie en het beleidsvoornemen 3,5 GHz.

4400-5000 MHz Deze band is aangewezen voor Defensie, publieke taken en radioastronomie. In Nederland is beperkt PMSE-video gebruik mogelijk. Het gedeelte tussen 4800 en 5000 MHz wordt gebruikt voor radioastronomie en wordt zoveel mogelijk ontzien. In deze band wordt voor de komende jaren een kleinere toename van Defensie gebruik verwacht dan in de overige Defensie banden. De band lijkt een geschikte kandidaat voor LSA.

5725-5850 MHz Deze band is aangewezen voor Defensie. Vaste satellietverbindingen (ruimte naar aarde) zijn eveneens primair. Daarnaast is er ISM-gebruik en zijn er radioamateurs in de band. Medegebruik met PMSE is mogelijk. Het gebruik van Defensie is hier lokaal van aard. Zolang dit gebruik niet wordt gehinderd ziet Defensie geen problemen met medegebruik in de komende jaren. De band lijkt een geschikte kandidaat voor LSA.

7140-7250 MHz In dit deel van de 7 GHz band is in Nederland PMSE-gebruik mogelijk. De band wordt primair gebruikt voor vaste verbindingen.

Banden aangewezen aan Defensie en beperkt beschikbaar voor mobiel PMSE-video

In het Nationaal Frequentieplan zijn een tweetal frequentiebanden aangewezen aan Defensie, die beperkt beschikbaar kunnen worden gesteld voor mobiele videoverbindingen. Het betreffen de volgende frequentiebanden:

• 2070 – 2110 MHz • 2245 – 2300 MHz

Het gebruik van deze banden voor mobiele video is beperkt en is slechts bedoeld als een soort overloop voor de andere beschikbare frequentiebanden voor mobiele videoverbindingen, zoals 2300-2400 MHz. Vergunningen voor het gebruik van voornoemde frequentiebanden kunnen worden toegekend voor tijdelijke evenementen en gebeurtenissen, die vooraf gepland kunnen worden. Een aanvraag dient bij AT ingediend te worden en AT coördineert het gebruik vooraf met Defensie. Defensie gaat daarbij steeds na of het beoogde gebruik op die locatie en tijd verenigbaar is met het militaire gebruik. Mocht het beoogde gebruik niet verenigbaar zijn, dan kan Defensie een voorstel doen voor een alternatieve frequentie in dezelfde of andere frequentieband die is toegewezen aan Defensie in de 2 GHz range. AT zal vervolgens een aanvraag voor het gebruik van frequentieruimte toekennen of afwijzen. Een vergunning wordt verstrekt onder de voorwaarde dat de uitzendingen onmiddellijk gestaakt worden op aangeven van AT.

De vergunninghouder moet er rekening mee houden dat verleende toestemming voor gebruik van frequentieruimte op elk moment ingetrokken kan worden als de frequentieruimte in een band ligt die in het NFP aangewezen is aan Defensie en aldus beperkt gebruikt kan worden voor mobiele video
verbindingen. De reden van de intrekking zal dan zijn dat Defensie onmiddellijk de frequentieruimte nodig heeft voor haar eigen gebruik. Defensie zal hier niet lichtvaardig mee omgaan, maar de uitvoering van haar taak gaat boven commerciële belangen.

Ontwikkelingen in aan Defensie aangewezen frequentiebanden De ontwikkelingen bij Defensie zijn niet anders dan in de maatschappij en dat betekent dat er steeds meer behoefte is aan draadloze breedbandverbindingen. Defensie ziet dan ook een toename van het gebruik van de 2 GHz door onderdelen van Defensie. Daar waar mogelijk zullen zij gedeeld gebruik toestaan, maar er kan in de toekomst een situatie ontstaan dat zij geen civiel gebruik kunnen toestaan en ook geen alternatieve frequenties kunnen aanbieden in deze banden. Echter worden aanvragen voor medegebruik tot op heden vaak gehonoreerd, omdat het gebruik door Defensie tijdelijk en lokaal van aard is. De verwachting is dat in de komende 2 tot 5 jaar medegebruik in betreffende banden mogelijk blijft.

LSA-pilot en vervolg De LSA-pilot voor ENG/OB-videogebruikers in de 2300 – 2400 MHz band die het AT heeft verzorgd is per 1 november 2017 beëindigd. De pilot betrof een online boekingssysteem voor de huidige vergunninghouders van de ongecoördineerde frequenties in deze band. Het huidige boekingssysteem blijft echter beschikbaar totdat er een nieuw permanent systeem komt. ENG/OB-videogebruikers in de 2300 – 2400 MHz band worden geacht van het huidige systeem gebruik te blijven maken. Hiervoor is een bepaling in de betreffende vergunning gewijzigd. AT heeft de intentie om het systeem uit te breiden met andere gebruikers in deze band zoals Defensie, Justitie en Veiligheid en mobiele operators. Deze gebruikers waren in de eerste fase uitgesloten om de pilot overzichtelijk te houden. De verwachting is dat het nieuwe systeem eind 2019 zal zijn geïntegreerd in de ICT-systemen van het agentschap, zodat uitbreiding van het LSA-concept met andere banden en gebruikers en toepassingen technisch mogelijk wordt.

Uiteindelijk liggen de belangen vooral in het waarborgen van voldoende frequentieruimte voor de gebruikersgroepen op de lange termijn in deze, maar later ook andere banden d.m.v. dynamische toegang en efficiënt spectrumgebruik.